ՀՀ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը (ՀԾԿՀ) ձայների մեծամասնությամբ որոշում կայացրեց դադարեցնել «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» (ՀԷՑ) ընկերության լիցենզիան։ Եռօրյա քննարկումներից հետո կայացված այս որոշումը դարձավ գործընթացի պաշտոնական ավարտը, որը նախաձեռնվել էր կառավարության կողմից՝ ընկերության սեփականատեր Սամվել Կարապետյանի ձերբակալության և Հայ Առաքելական եկեղեցու հարցով իշխանությունների հետ նրա հակամարտության ֆոնին։
Նոյեմբերի 17-ին Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը վերջակետ դրեց «Հայաստանի էլեկտրական ցանցերի» գործունեության հարցում։ Ձայների մեծամասնությամբ Սամվել Կարապետյանի «Տաշիր Կապիտալ»-ին պատկանող ընկերությունը զրկվեց էլեկտրաէներգիայի բաշխման լիցենզիայից։
Սակայն որոշումը միաձայն չի եղել և մերկացրել է լուրջ իրավական հակասություններ։
Հատուկ կարծիք․ «Վարույթը հարուցվել է ենթադրությունների վրա»
ՀԾԿՀ անդամ Արա Նռանյանը դեմ քվեարկեց լիցենզիան դադարեցնելու նախագծին։ Նա հանդես եկավ կոշտ քննադատությամբ՝ հայտարարելով, որ գործընթացն ունի «լուրջ իրավական խնդիրներ և մեթոդական թերություններ»։
Ըստ Նռանյանի՝ վարչական վարույթը հարուցվել է «ենթադրությունների վրա», այլ ոչ թե «փաստական հիմքերի», ինչպես պահանջում է ՀԾԿՀ-ի մեթոդաբանությունը։ Նա նաև զգուշացրեց, որ եթե Սահմանադրական դատարանը հակասահմանադրական ճանաչի օրենսդրական փոփոխությունները (որոնց հիման վրա գործել է հանձնաժողովը), ապա այս ամբողջ գործընթացը կարող է դառնալ հակասահմանադրական։
Նռանյանը նաև մտահոգություն հայտնեց գործընթացի ծանր հետևանքների վերաբերյալ․ «Իրականում գործընթացը ունի ֆինանսական լուրջ հետևանքներ, մարդիկ են ազատվում, մարդիկ են ընդունվում, վարկանիշային խնդիրներ կան։ Եվ ասել, որ այդ ամենը մեզ չի հետաքրքրում, կարծում եմ՝ դա ճիշտ չէ»։
Պաշտոնական առիթը և քաղաքական նախապատմությունը
Պաշտոնապես՝ ՀԾԿՀ-ում գործընթացը սկսվել է հուլիսի 18-ին՝ հիմք ընդունելով կառավարությունից հուլիսի 15-ին ստացված հաղորդումը։ Առիթ են հանդիսացել ՀԷՑ-ի ժամանակավոր կառավարիչ Ռոմանոս Պետրոսյանի գրությունները։
Պետրոսյանը հայտնել էր, որ 2025-ի հունվարին ընկերությունում խափանվել է հաշվառման ավտոմատացված համակարգը, ինչի հետևանքով ջնջվել են էլեկտրաէներգիայի հաշվառման տվյալները՝ սկսած 2018 թվականից։ Սա գնահատվել է որպես լիցենզիայի պայմանների կոպիտ խախտում և սպառնալիք էներգետիկ անվտանգությանը։
Սակայն այս քննությունը վակուումի մեջ չի սկսվել, այլ դարձել է սուր քաղաքական հակամարտության գագաթնակետը․
- Հունիսի 17: ՀԷՑ-ի սեփականատեր Սամվել Կարապետյանը քննադատեց ՀՀ իշխանություններին՝ նրանց մեղադրելով Կաթողիկոսի և Եկեղեցու դեմ «արշավ» սկսելու մեջ։
- Հունիսի 18 (հաջորդ օրը): Դատարանը Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու որոշում կայացրեց։
- Հունիսի 18 (նույն օրը): Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց «Հայաստանի էլեկտրական ցանցերն» ազգայնացնելու մտադրության մասին։
- Հուլիսի 3: Ազգային Ժողովն արտահերթ կարգով ընդունեց ՀԷՑ-ի պետականացման մասին օրենքը։
Այսպիսով, ՀԾԿՀ-ի նոյեմբերի 17-ի որոշումը, ինչպես նշում են մեկնաբանները, դարձավ դեռ հինգ ամիս առաջ ընդունված և հրապարակայնորեն հայտարարված քաղաքական որոշման տեխնիկական ձևակերպումը։
